Skąd się wzięła Yerba Mate?
2016-02-03
Zapewne wiele osób słyszało o pobudzających właściwościach Yerba Mate, jednak nie każdy wie skąd ta roślina może pochodzić. Warto przy tym pamiętać, że Yerba Mate nie jest jednym z gatunków herbaty, a rośliną o zupełnie innej charakterystyce, sposobie uprawy, pochodzeniu i właściwościach.
Pochodzenie "herbaty"
Yerba Mate to potoczna nazwa ostrokrzewu paragwajskiego, czyli rośliny występującej w subtropikalnych regionach Ameryki Południowej, przede wszystkim na terenie obecnej Brazylii, Paragwaju i Urugwaju, a także w północnych regionach Argentyny. Ostrokrzew paragwajski jest rośliną występującą naturalnie, a współcześnie także rośliną uprawianą w celach przemysłowych na specjalnie przygotowanych do tego celu plantacjach. Ostrokrzew w odróżnieniu od herbaty jest rośliną dużych rozmiarów. W warunkach naturalnych krzew ten może osiągać wysokość nawet 18 metrów wysokości. W przypadku roślin o zastosowaniach przemysłowych rzadko spotyka się jednak okazy wyższe niż 6 metrów (niższe krzewy umożliwiają łatwiejszą pielegnację roślin i zbiór liści). Co najważniejsze dla przeciętnego konsumenta: ostrokrzew paragwajski powoli staje się rośliną przemysłową, co wiąże się z większą dostępnością Yerba Mate oraz obniżeniem jej cen.
Historia Yerba Mate
Pochodzenie "herbaty"
Yerba Mate to potoczna nazwa ostrokrzewu paragwajskiego, czyli rośliny występującej w subtropikalnych regionach Ameryki Południowej, przede wszystkim na terenie obecnej Brazylii, Paragwaju i Urugwaju, a także w północnych regionach Argentyny. Ostrokrzew paragwajski jest rośliną występującą naturalnie, a współcześnie także rośliną uprawianą w celach przemysłowych na specjalnie przygotowanych do tego celu plantacjach. Ostrokrzew w odróżnieniu od herbaty jest rośliną dużych rozmiarów. W warunkach naturalnych krzew ten może osiągać wysokość nawet 18 metrów wysokości. W przypadku roślin o zastosowaniach przemysłowych rzadko spotyka się jednak okazy wyższe niż 6 metrów (niższe krzewy umożliwiają łatwiejszą pielegnację roślin i zbiór liści). Co najważniejsze dla przeciętnego konsumenta: ostrokrzew paragwajski powoli staje się rośliną przemysłową, co wiąże się z większą dostępnością Yerba Mate oraz obniżeniem jej cen.
Historia Yerba Mate
Yerba Mate to roślina z długą historią. Jako pierwsi korzystali z niej rdzeni mieszkańcy tropikalnych regionów Ameryki Południowej, Indianie z plemienia Guarani. Liście dzikiego ostrokrzewu paragwajskiego, czyli Yerba Mate, były przez nich żute lub parzone w taki sam sposób, jak współcześnie parzy się powszechnie dostępną herbatę. Proces parzenia Yerba Mate często porównuje się do rytuału palenia tzw. fajki pokoju przez Indian z Ameryki Północnej i przez to przypisuje mu temu naparowi charakter przynajmniej częściowo mistyczny. Warto zaznaczyć, że dla Indian Yerba Mate była jednak nie tylko jednym z elementów ważnego rytuału, ale także rośliną niezwykle użyteczną w życiu codziennym. Żucie liści Yerba Mate pozwalało oszukać głód, redukowało uczucie zmęczenia oraz pobudzało do aktywności fizycznej i umysłowej. Nadanie Yerba Mate cech rośliny rytualnej wiązać należy raczej z późniejszą uprawą tej rośliny na plantacjach zakładanych przez jezuitów. Jezuici szybko poznali się na niezwykłych właściwościach Yerba Mate, opanowali technikę jej uprawy i chcieli uczynić z tej rośliny konkurencję dla klasycznej herbaty sprowadzanej do Europy na statkach handlowych z Dalekiego Wschodu (głównie z Chin i Indii). Niestety, miejscowa ludność nieprzywykła do pracy w polu, niechętnie uczestniczyła w zakładaniu nowych plantacji i bez entuzjazmu pracowała przy sadzeniu nowych roślin oraz przy zbiorach. Dlatego uprawę, a zwłaszcza zbiory Yerba Mate, często wiązano z uroczystymi procesjami religijnymi, które na świeżo nawróconych Indianach robiły ogromne wrażenie. Stąd i późniejsze przypisywanie tej roślinie właściwości mistycznych, prawie religijnych.
Nowa potęga budowana przez zakony jezuickie w Ameryce Południowej szybko upadła. Już w XVII wieku dobra jezuickie zostały skonfiskowane, a sami jezuici wypędzeni ze świeżo zorganizowanych plantacji. Wraz z ich odejściem zaginęła metoda uprawy Yerba Mate w sztucznych warunkach, czyli na plantacjach. Alternatywa dla klasycznej herbaty zniknęła, a świat na wiele lat zapomniał o samej roślinie i jej wyjątkowych właściwościach. Dopiero w XIX wieku jeden z francuskich botaników - Aime Goujaud ? odkrył dawno zapomniany sekret jezuitów. Zaobserwował on, że twarde nasiona Yerba Mate nie zakiełkują, jeśli wcześniej ich skorupa nie zostanie odpowiednio zmiękczona. Okazało się, że nasiona wystarczy na pewien czas zamoczyć w gorącej wodzie tak, by otaczająca je skorupka nasiąkła i zmiękła, a sama roślina mogła zakiełkować. Co prawda pierwotna metoda jezuitów była zgoła inna (ziarnami Yerba Mate karmiono kury, a następnie zbierano ich odchody, w których znajdowały się niestrawione, ale już zmiękczone nasiona gotowe do wysiewu na plantacji), jednak nowy sposób okazał się na tyle skuteczny i szybki, iż ponownie rozpoczęto przemysłową uprawę rośliny.
Popularność Yerba Mate
Popularność Yerba Mate
Aktualnie Yerba Mate uprawiana jest na wielu plantacjach w środkowej części kontynentu południowoamerykańskiego, w takich państwach jak Brazylia, Argentyna, Paragwaj i Urugwaj. Obecnie roczna produkcja Yerba Mate to przeszło 300 tysięcy ton, ale w związku z rosnącym zapotrzebowaniem wynikającym z większego zainteresowania unikalnymi właściwościami tego naparu, jego produkcja w najbliższym czasie zapewne znacznie wzrośnie. Sama Yerba Mate rywalizuje dzisiaj nie z klasyczną herbatą, ale z równie popularną kawą. Ostatecznie wykazuje bowiem właściwości zbliżone bardziej do kawy niż do herbaty.
Właściwości
Właściwości
Herbatki z Yerba Mate mają działanie silnie pobudzające, poza tym ograniczają uczucie łaknienia, dzięki czemu mogą być znakomitym uzupełnieniem codziennej diety osób, które się odchudzają. Napar z Yerba Mate podnosi także zdolność koncentracji, sprawność do zapamiętywania nowych rzeczy: ogólnie rzecz ujmując jest napojem, który usprawnia proces uczenia się. W związku z tym Yerba Mate stała się produktem niezwykle popularnym wśród młodych osób, zwłaszcza wśród studentów, którzy szukają skutecznych sposobów na zwiększenie efektywności nauki. Ze względu na wiele innych korzystnych właściwości po Yerba Mate mogą sięgać także osoby w starszym wieku, tym bardziej, że zawarte w roślinie polifenole mają wpływ na opóźnienie procesu starzenia się komórek, pośrednio zatem pomagają w utrzymaniu młodego i atrakcyjnego wyglądu i samopoczucia.
Pokaż więcej wpisów z
Luty 2016
